Bij mijn vorige blog “Hallo Gevoelsdenken” introduceerde ik een soort broer of zus van Beelddenken. Ik beschouw allebei als een bepaalde voorkeursstijl voor het verwerken van zintuiglijke of liever ‘ervaringsinformatie’; de concrete, holistische informatie die via al onze zintuigen automatisch ons lijf binnen komt.
In dit blog noem ik vijf punten waarom het zinvol kan zijn om je af te vragen hoe dat gevoelsdenken bij jou en bij je dierbaren werkt. Heb je er ook een gevoel bij?
Er is wat mij betreft inmiddels veel bewijs dat extra intelligentie en intensiteit zich niet beperkt tot cognitieve informatieverwerking. Maar op dezelfde manier als er bij die cognitieve kant tussen Xi-ers veel verschil kan zijn in de aard en mate ervan, geldt dat kennelijk ook voor de gewaarwording en verwerking van die ervaringsinformatie, zeker met betrekking tot de hantering van de bijbehorende emoties. Dito is er dan nog allerlei variatie in de mate waarin die emotionele processen bewust worden ervaren, het zelfbesef.
Ik heb het idee dat een beter besef en een betere hantering van die ervaringsinformatie-facetten je persoonlijke effectiviteit kunnen verbeteren.
Mijn vraag
Dus is mijn vraag: Weet jij als Xi-er eigenlijk hoe dat Gevoelsdenken bij jou en bij je dierbaren zit? Heb je er een gevoel bij?
Want op dezelfde wijze, en om dezelfde reden dat iemand zichzelf aangeleerd kan hebben om niet met ongewone cognitieve intelligentie te koop te lopen, kan dat ook gelden voor iemands ongewone vermogen om met ervaringsinformatie om te gaan, of met de ongewone emotionele energie die uit een ervaring voortkomt.
“Doe maar gewoon” is een effectieve dooddoener vanuit je omgeving, maar je kan ook vanuit eigen zorgen over je emotionele pieken en dalen (of die van rolmodellen in je omgeving, zoals ouders) besluiten om je ‘natuurlijke’ emotieknop flink te dimmen.
Het risico is wel dat het leven er saaier van wordt, dat je nuttige signalen over je welzijn mist, en minder impact hebt dan je zou wensen.
Daarom heb ik een aantal redenen bij elkaar gezet, waarom ik denk dat het zinvol en eigentijds is om je eigen antwoord op de gestelde vragen te zoeken.
1. Besef van ongewoonheid van eigenschap is voordeel.
In mijn kijk op ongewone intelligentie geldt de metafoor van de ‘driedubbele bedrading bij diverse facetten van de persoon’, een manier om de relatief sterke ‘verknooptheid’ van het zeer intelligente brein aan te duiden: Bij Xi-ers gaan allerlei processen sneller, complexer, intenser, simultaner dan bij mensen met een meer gemiddelde intelligentie. En hoe extremer de intelligentie, des te meervoudiger ‘de bedrading’. 
Zie ook de metafoor van de meerpolige stekker in mijn eerdere blog ‘doe maar complex‘.
En net zoals veel Xi-ers hun cognitieve intelligentie effectiever kunnen inzetten als ze zich van de relatieve ongewoonheid ervan bewust zijn, geldt dat m.i. ook voor al die andere ‘ongewoon sterk bedrade’ facetten van hun persoon(lijkheid).
Veel extreme Xi-ers blijken ook een sterke ervaringsgerichte kant te hebben, die ze net zo gemakkelijk kunnen onderschatten of inhouden als hun cognitieve kant.
2. Vermindering van onbalans vergroot effectiviteit.
De vijfde karakteristieke eigenschap voor een mogelijke herkenning (zie link) van Xi is:
Onbalans tussen emotioneel en intellectueel zelfvertrouwen, het een is flink hoger dan het ander.
Waar de klassieke nerd meer intellectueel dan emotioneel zelfvertrouwen heeft, is dat bij veel Beelddenkers precies andersom. Zij voelen zich vaak dommer dan ze feitelijk zijn; meestal het trieste resultaat van een schoolsysteem dat geen oog of waardering had voor hun specifieke leerstijl en talent.
Mijn aanname is dat er bij Gevoelsdenkers op vergelijkbare gronden allerlei negatieve zelfbeelden zijn gegroeid die hun persoonlijke effectiviteit belemmeren.
Zoals besef van je voorkeur voor Beelddenken opeens een nieuw perspectief op jezelf en de toepassing van je kwaliteiten biedt, hoop ik dat het ontdekken van je Gevoelsdenken zowel mogelijke negatieve zelfbeelden corrigeert, als ook je gevoelsdenken zelf effectiever maakt.
En voor de omgekeerde variant: Als klassieke nerds hun gevoelsdenken beter verkennen, kan ook hun onbalans qua zelfvertrouwen worden verminderd en zal hun vermogen toenemen om impact met hun briljante ideeën te creëren.
3. Kan je de kracht van je Gevoelsdenken ontdekken?
Waar in de afgelopen decennia voorzichtig het besef is gegroeid dat iemands sterke voorkeur voor Beelddenken boven Begripsdenken ook voordelen kan hebben, in plaats van vooral een (soort) leerstoornis te zijn, ben ik oprecht benieuwd hoe dat bij Gevoelsdenken gaat uitwerken.
Zoals al in eerdere blogs beschreven, werd nog tot vier decennia geleden het hele domein van menselijke emoties niet als een prestigieus onderzoeksgebied gezien. De waarneming of opvatting dat vrouwen ‘er meer van hadden’ dan mannen werd vermoedelijk zelfs als extra aanwijzing gezien dat het onmogelijk een sterke of effectieve eigenschap kon zijn.
Inmiddels is er veel meer belangstelling voor het onderwerp. In het domein van ongewone intelligentie bestaat dankzij Dabrowski het concept van emotionele extra ontvankelijkheid, dat op zich door sommigen vooral als een risicofactor, maar door anderen ook als een sensitieve begaafdheid, dus een kracht, wordt gezien.
Ik kan dat laatste zeker beamen, al kan ik soms niet de goede bladzijde van mijn gebruiksaanwijzing vinden hoe hier bij mijzelf mee om te gaan. Werk in uitvoering lijkt me.
4. Kan je de emotionele lading van je percepties over je intelligentie verhelderen?
Historisch ligt de nadruk bij hoogbegaafdheid (HB) op excellentie in abstracte en logisch geordende informatieverwerking. En ook al biedt sinds 2007 de definitie van HB vanuit het Delphi-model de toevoeging dat er sprake is van een sensitief en emotioneel mens, toch staat bij velen het eerste stuk van de beschrijving met nadruk bovenaan: Een snelle en slimme denker die complexe zaken aankan.
Het is mijn indruk uit de praktijk dat mensen met een voorkeur voor de verwerking van ervaringsinformatie moeite hebben zichzelf als ongewoon intelligent te (h)erkennen, terwijl ze precies het voor de doelgroep karakteristieke gedrag vertonen. Maar een snelle en slimme denker zijn, ervaren ze niet als hun essentie.
De onder 2 en 3 genoemde punten spelen daarbij ook een rol.
Ook ’typische HB-ers’, met een voorkeur voor abstractie en logica, kunnen geweldig twijfelen of ze wel HB zijn.
Zou het beide groepen helpen als ze dieper zicht hadden op hun eigen emoties rond het onderwerp door hun vaardigheid in gevoelsdenken te vergroten? Of je vervolgens de voorkeur aan het perspectief van Xi of dat van HB geeft, krijgt dan een andere lading
5. Kan je beperkende percepties rond de rol en betekenis van emoties ontdekken en verruimen?
Ik noemde al het onderdeel van de Delphi definitie: …een sensitief en emotioneel mens…. Bij het schrijven van dit blog zocht ik de betekenis van ‘emotioneel’ in mijn oude Van Dale (1992) op. Ik las: Zeer vatbaar voor ontroeringen. Met als zinsvoorbeeld: “Hij is nog altijd veel te emotioneel.” Let op de woorden hij, nog altijd, veel te: Het was in 1992 drie keer dubieus om emotioneel te zijn.
Als ik nu het woord op internet opzoek is de betekenis nog steeds in de richting van ‘met meer hevigheid omgeven dan goed is’, maar hoef je je iets minder zorgen te maken als je het bent.
Recent kwam ik een aantal boeken tegen waarin positiever tegen emoties wordt aangekeken, en ze zelfs gezien worden als bron van energie en welzijn: Dat is, als je er op een andere manier mee omgaat dan zoals hierboven beschreven.
Neem bijvoorbeeld het boek van Karla McLaren, The Language of Emotions: What your feelings are trying to tell you.
Het is mij duidelijk geworden dat je bij het onderwerp Gevoelsdenken ook een eigen, passende manier moet ontdekken om met het thema emoties om te gaan. Als ik in de lijn van McLaren denk, lijkt me dat een extra goede reden om met je eigen gewaarwording van gevoelsdenken aan de slag te gaan.
Bij mij leidt het in ieder geval al tot meer ruimte en het rammelen aan oude patronen. Maar dat is iets voor een andere keer.
Zijn deze vijf punten ook voor jou relevant?