Ik heb de laatste maanden nogal veel nagedacht over mijn missie. Zoals ik in elkaar zit, ga ik dan allerlei bronnen rond het onderwerp lezen, en vraag me af hoe dat bij andere mensen zit. Ik ga op zoek naar mogelijke veranderende patronen. En mijn humeur gaat nogal op en neer, net als mijn energieniveau.
Er kwamen vragen op als: Waar ben ik voor, hoe kom ik daaraan, kan ik er ook vanaf, moet iemand anders er wat aan hebben of maakt dat niet uit, wat is het verschil met ‘passie’, hoe werkt levensfase door, hoort er een spirituele kant bij en wat doet dat met me, wat is de rol van resultaat en succes, wanneer is het (goed) genoeg en hoe gaat het dan verder?
En bij dat alles natuurlijk ook: Wat heeft Xi of hoogbegaafdheid daarmee te maken, doen Xi-ers het anders en hoe dan anders?
Al die woelingen even in een blog diepgaand behandelen gaat niet lukken, maar ik wil wel graag wat delen van mijn bevindingen tot nu toe.
Heftig onderwerp
In ieder geval gaat het boek van Jim (James T.) Webb, Searching for Meaning: Idealism, Bright Minds, Disillusionment, and Hope uit 2013 over een aantal van die vragen. (En het is leuk dat hij de Delphi en de Xi benadering gebruikt om zijn ‘Bright Minds’ te schetsen.)
Bijvoorbeeld dat de doelgroep behoorlijk heftig met de vraag naar de eigen missie kan omgaan, dus dat wat handvatten daarbij behulpzaam zijn. Bij mijzelf merk ik dat de overgang van de ene levensfase naar een andere zo’n vraag naar de eigen missie relatief sterk doet opspelen. Zie over levensfasen mijn eerdere blog “Een handleiding helpt.”
Contact met je missie
“Een missie is een zending met een bijzonder doel of taak”, zegt mijn Van Dale.
In het woord zit dus al dat er een ‘hogere’ opdrachtgever bij betrokken is, die iemand kan zenden. Bijvoorbeeld hoger in een hiërarchie, maar vaak hoger in spirituele zin. De Van Dale definitie van gedrevenheid: “het (gevoel) door een geestelijke of hogere macht gedreven, aangezet worden” zit in dezelfde hoek. Gedrevenheid wordt door Mary-Elaine Jacobsen als een van de drie sterke kenmerken van hoogbegaafdheid gezien (zie deze pagina), dus ook vanuit haar optiek hoort het onderwerp bij de doelgroep.
Mensen met een missie ervaren dat zij (proberen te) handelen volgens de bedoeling van ‘dat wat groter is dan zijzelf’.
Dan moet je er wel achter zien te komen wat ‘dat’ (of diens boodschapper) ervan vindt, zou je zeggen. En verandert zo’n missie door persoonlijke vorderingen of gewijzigde omstandigheden, dus moet je het contact warm houden?
Vanuit mijn eigen ervaring meen ik dat je zo’n contact met oefening en vertrouwen kan opbouwen op een manier die bij je past. Het contact helpt je om het grotere perspectief te zien. Op het juiste moment een bemoediging ontvangen is ook zeer behulpzaam.
Ga je voor Held of voor Krijger?
Zo’n missie is dus een soort opdracht, en eigenlijk één die je niet kan weigeren. Althans, in de klassieke verhalen die ik ken, pakt het nooit goed uit als de hoofdpersoon dat doet.
Je neemt een missie op je.
Naar mijn idee en ervaring loop je als Xi-er of hoogbegaafde daarbij het risico in karakteristiek gedrag uit eerdere gezagsrelaties te vervallen: Denk aan worstelingen met ouders, onderwijzers of bazen, zoals bijvoorbeeld:
Willen/moeten voldoen aan verwachtingen, perfectionisme, faalangst, urgente behoefte aan aandacht en schouderklopjes. Kortom, graag een gevierde Held Van De Missie te willen zijn/worden.
“Kijk dan Papa, Mama, Juf, Meester, Baas!?”
Voor een meer volwassen, autonome en duurzame benadering is het de kunst om je intrinsieke motivatie te ontdekken en van daaruit te handelen, zie het archetype van de Krijger: “De Krijger weet wat hij wil, weet hoe het te bereiken en springt in actie. Hij belichaamt het vermogen tot agressie, maar gedreven vanuit een innerlijk waardesysteem, een missie.” (uit Verleid jezelf tot excellentie)
Maar wacht even, komt die missie dan eigenlijk (ook) van binnenuit, vanuit jezelf?
Het proces van Entelechie
Ruim dertig jaar geleden schreef Deirdre Lovecky het artikel “Can You Hear the Flowers Sing: Issues for Gifted Adults.” Het is te hervinden op de SENG website en nog steeds zeer de moeite waard om te lezen. Een van de vijf beschreven thema’s is Entelechy: “A particular type of motivation, inner strength, and vital force directing life and growth to become all the self is capable of being.”
Zij beschrijft de waarde en kwetsbaarheid van die, voor sommigen uit de doelgroep zo karakteristieke eigenschap. Al lezend herkende ik hoe de omgang met mijn missie een rol heeft bij mijn zelfverwerkelijking. Streven om als Krijger in plaats van als Held met mijn missie aan de slag te zijn is er voor mij onderdeel van.
Het gaat dus niet alleen om het doel van de missie, maar ook om het ‘ingebakken’ proces van persoonlijke groei bij de persoon die er mee bezig is.
Nu ook met passie?
En hoe zit het nu met de rol van passie bij je missie, en heeft je Xi daar nog een speciale invloed op?
Passie is o.a. volgens diezelfde Van Dale : “Onstuimige drang van de ziel of het gemoed, synoniem hartstocht.” Of: “Drang die men niet kan weerstaan, waaraan men moet voldoen.” Passie toont zich dus op fysiek niveau en laat zich daar slecht negeren.
Dat riekt naar beschrijvingen van overexcitabilities, extra ontvankelijkheid, superstimuleerbaarheid, of hoe je die intense kant van Xi-ers en hoogbegaafden ook noemt: De intense kant die zich doorgaans moeilijk laat controleren, en daarom niet altijd van ganser harte geaccepteerd wordt door alle betrokkenen.
Terwijl die intensiteit, mits op de goede manier gebruikt, een enorme toegevoegde waarde kan bieden bij het proces van realisatie van een missie, bijvoorbeeld:
Dynamiek, zin voor schoonheid en praktische bruikbaarheid, creativiteit, veelzijdigheid, en meeslepende emoties (praktische kwaliteiten van de vijf gebieden van extra ontvankelijkheid).
Je karakteristieke intensiteit kan dus wezenlijk bijdragen aan het proces van je missie, sterker nog, gegeven je passie(s) is het wel praktisch als je missie daar op aansluit. Passies zonder missie is als vol gas geven met ingetrapte koppeling.
Diversiteit in expressie
Het lijkt me dat er binnen de doelgroep erg veel variëteit is bij de omgang met missies en passies. Dat gaat over verschillen qua intensiteit en qua temperament, maar ook over dat de ene Xi-er veel gemakkelijker kan vertellen over wat hem/haar ‘drijft’ dan een ander. Sommigen zijn beter in het doen, dan in het daarover reflecteren.
Maar als er een dipje ontstaat in je motivatie en aandacht voor wat je eerst zo bezighield, is het wel handig om er op deze manier met jezelf of een ander over te kunnen praten.
Voor mijzelf blijft betrokken zijn bij het thema van de fysieke en emotionele doorwerking van alles wat Xi of hoogbegaafdheid met zich meebrengt een wezenlijke passie. Het is iets dat ik al mijn hele leven met meer of minder succes aan den lijve ondervind en daardoor om mij heen relatief scherp waarneem.
Met anderen die ervaring en ideeën delen, nieuwe invalshoeken vinden, op zoek gaan naar beperkende overtuigingen waardoor iemands intensiteit niet kan stromen, en wat eigen groeistuipen verwerken; ik kan wel vooruit.
Heb jij het idee dat je met passie aan een missie bezig bent?